ساز ایرانی
باغلاما (دیوان)
فهرست مطالب
ساز باغلاما
ساز باغلاما در خانواده ی سازهای زهی - زخمه ای قرار میگیرد که گاه با مضراب و گاه توسط انگشتان دست نواخته میشود. این ساز یکی از مهم ترین سازهای منطقه آسیای میانه است که شکل و شمایل آن بسیار نزدیک به سازهای کهنی مانند قوپوز و تنبور میباشد.
از این رو و با توجه به فیزیک اجرایی این ساز میتوانیم تاریخ کهنی را برای آن پیش بینی کنیم. ساز قوپوز در کشورهایی نظیر ایران، عربستان، عراق و ترکیه بسیار رواج دارد. با توجه به اینکه در دوره ی عثمانی این ساز رواج زیادی پیدا کرد و در سال های بعد آن باغلاما تبدیل به ساز ملی ترکیه گشت، از این جهت این ساز را میتوان مختص کشور ترکیه دانست چون نوازنده های بسیار بزرگی در زمینه ی نواختن ساز باغلاما و شناساندن آن به کل دنیا در همین کشور ترکیه فعالیت های شایان ذکری را انجام دادند.
البته این ساز در مناطق کرد نشین ایران و عراق هم علاقه مندان و نوازندگان زیادی را داراست. در بخش هایی از کردستان این ساز را به نام دیوان میشناسند. البته در تعداد سیم ها و نوع کوک کردن تفاوت های را باهم دارند. در مجموع باغلاما سازی بسیار لطیف، حزین و در عین حال رزمی میباشد. اخیرا با تغییراتی که هنرمندان ترک بر روی ساختار فیزیکی آن ایجاد کردند، این ساز به دو شکل دسته کوتاه و دسته بلند نیز قابل عرضه میباشد.
البته شایان ذکر است نوع دیگری از این ساز با تغییر در ساختمان اصلی تولید صوت و گذاشتن پیکاپ ها و دستگاه های افکتیو بر روی ساز به نام الکترو باغلاما شناخته میشود.
رنج قیمت: از ۲.۰۰۰.۰۰۰ به بالا
⇐مطالعه کنید: بهترین آموزشگاه موسیقی غرب تهران
تاریخچه ساز باغلاما
گمان می‌رود که ساز باغلاما و سازهای هم‌خانوادهٔ آن حاصل تغییراتی هستند که روی قوپوز صورت گرفته‌است.
ابزاری شبیه ساز باغلاما در حفاری‌های باستان‌شناسی از سومر و هیتی در آناتولی و در آثار یونان باستان یافت شده‌است.
اجزای ساز باغلاما
جنس ساز باغلاما
کاسه ی طنینی ساز باغلاما که به صورت یکپارچه و گاه ترکه ای هست، از چوب های پروانه، عرعر و ماهون ساخته می شود. صفحه ی این ساز از جنس چوب صنوبر است. دستان این ساز از سیم نایلونی تشکیل شده اند.
شیطانک و سیم‌گیر این ساز از شاخ، استخوان، عاج فیل و چوب‌های سخت ساخته می شوند.
نحوه ی نواختن ساز باغلاما
این ساز توسط مضراب پلاستیکی یا با نوک انگشتان دست (شلپه و شرپه) نواخته میشود. نحوه نوازندگی، نوازندگان ایرانی و ترکی کمی با یکدیگر متفاوت می باشد. نوازندگان ایرانی انگشتان خود را بر وتر های رذیف اول، دوم و سوم میگذارند ولی نوازندگان ترکی معمولا انگشتان را بر وترهای اول گذاشته و ملودی را نیز روی سیم های ردیف اول اجرا میکنند. همچنین از انگشت شصت دست دیگر برای گرفتن وترهای ردیف سوم استفاده میشود.
سبک های آموزشی ساز باغلاما
⇐مطالعه کنید: بهترین آموزشگاه موسیقی تهران
نکات آموزشی ساز باغلاما
باغلاما عموما ساز ترکی شناخته میشود ولی در نقاطی از ایران مانند کردستان نیز این ساز نواخته و با نام دیوان شناخته میشود که تفاوت چندانی با باغلاما ندارد. متدهایی در خصوص این ساز در ایران نوشته شده و وجود دارد که بسیار مشابه به نسخه های ترکی آن است و به همین جهت گذراندن متدهای نختلف، تفاوت چندانی در نوازندگی نخواهد داشت. درحال حاضر دو نوع باغلاما دسته بلند و کوتاه داریم که تخصص در هرکدام از این سازها متفاوت و جدا هستند و از این رو هنگام انتخاب استاد باید به تخصص وی نیز توجه بسیاری داشت.
نکات خرید ساز باغلاما
انتخاب نوع ساز
نخستین گام برای تهیه این ساز، انتخاب از بین مدل های:
۱- دسته کوتاه |
۲- دسته بلند |
۳- الکتریک
میباشد، که وابسته به صدادهی و علاقه شخصی میتوانید آن را انتخاب نمایید.
کاسه یک تکه و بدون ترک
کاسه طنینی ساز به صورت یک تکه و ترکی ای ساخته میشود که باید به سالم بودن آن و نداشتن ترک و زدگی در آن توجه بسیار داشت.
دسته صاف و سالم
دسته ساز نیز باید سالم و استاندارد باشد و هرگونه مشکل در خصوص دستان ها، سیم ها و دسته ساز میتواند تاثیر مستقیم بر روی نوازندگی بگذارد.
نوازندگان مطرح ساز باغلاما
⇐مطالعه کنید: آموزشگاه تار
اگر عکس و نام دیگر هنرمندان و اساتید در این صفحه نیامده، دلیل بر کم اهمیت بودن فعالیت ها و ارزش هنری آن ها نخواهد بود. پیشاپیش به علت محدودیت در معرفی همه ی اساتید نهایت امتنان و پوزش خود را اعلام میداریم
