دف یکی از سازهای کوبه ای در موسیقی ایرانی می باشد. این ساز یکی از پرشور ترین سازهای ایرانی است که در اکثر محافل معنوی و عرفانی حضور پررنگی دارد.
همانطور که از توضیحات پیداست، دف، سازی کوبه ای است که با کوفتن و ضرب زدن با انگشتان بر روی پوست این ساز، آن را می نوازند. این ساز به علت آناتومی خاص و ساده ای که دارد، از صدای بسیار بلندی برخوردار است.
پس در هنگام انتخاب این ساز برای آموزش، باید این مورد را درنظر داشته باشید. البته محصولاتی به نام صدا خفه کن (سوردین) نیز برای کم کردن صدای آن در هنگام تمرین موجود میباشد.
ساز فوق بیشتر در قاره ی آسیا، به ویژه آسیای میانه استفاده و نواخته می شود.
اگر روحیه شادی دارید و همیشه در میان دوستانتان متکلم وحده هستید و به موسیقی عرفانیِ ایرانی علاقمند میباشید و یا بعد از گذراندن دوره ای افسردگی و پریشان حالی میخواهید با اعجاز موسیقی خود را از شر فکرهای آزار دهنده نجات دهید؛ دف میتواند انتخاب فوق العاده ای برای شما باشد.
رنج قیمت : از ۱۵۰.۰۰۰ تومان به بالا
این ساز در دوره ی قبل از اسلام در موسیقی ایرانی و کردی حضور داشته است. پس از ورود اسلام، به دلیل حرام بودن موسیقی، برای بقای ساز از آن در خانقاه‌ها و تکایای کردستان استفاده شد تا حضور خود را نگه داشته باشد.
ساز پس از آن مدت ها در کوچه پس کوچه های تاریخ کهن ایران پنهان شده بود. لیکن؛ در نقاط مختلف ایران، به خصوص در بخش های غربی، این ساز رواج داشته است. تا اینکه هنرمند گرامی؛ آقای بیژن کامکار شخصیتی مستقل و قدرتمند را برای این ساز تعریف کردند. این ساز همیشه پای ثابت مراسم عرفانی و حلقه های درویشانه و تصوف ایرانی بوده است. تا قبل از معرفی ساز دف به ارکستر های معاصر ایرانی، نوازنده های شهیر و بزرگی در این زمینه فعالیت نموده اند که بعد از انقلاب، هنرمندان معاصر بعد از فعالیت در زمینه ی این ساز توانستند سبک ها و بیان های هنری گوناگونی را به آن اضافه کنند.
ساز دف متشکل از یک حلقه، عموما از جنس چوب به نام کمان، زنجیر، رینگ ها یا به عبارتی جلاجل از جنس فلز که به صورت ۳ یا ۴ تایی بهم متصل می شوند و یک پوست/پوسته که هم می توان طبیعی یا مصنوعی باشد تشکیل شده است.
برای پوست طبیعی ساز از پوست حیواناتی مثل بز، آهو و یا میش استفاده می شود. پوست طبیعی مناسب برای این ساز پوستی است که کهنه باشد. اگر به پوست کهنه آب زده شود از آن بوی نامطبوع و ناخوش ساطع نمی شود.
پوست مصنوعی نیز همانطور که از اسم آن پیداست، مصنوعی است و از پوست حیوانات استفاده نمی شود. همینطور یک سری مزیت های دیگر نیز نسبت به پوست طبیعی دارد:
- عدم افت کیفیت پوست ساز
- عدم ایجاد حساسیت و بیماری
- عدم ایجاد بوی نامطبوع
- عدم جذب رطوبت و در نتیجه عدم تغییر شکل و حالت
- عدم تجزیه توسط میکروب و باکتری ها
- عدم برداشتن تاب در کمان به دلیل کشش یکسان در پوست
- ضخامت یکسان در جای جای آن
بیشتر در خانقاه ها رواج داشت
که برگرفته از همان اجرای مقامی و خانقاهی به شیوه ی نوین می باشد
در این سبک که بسیار معاصر و جدید می باشد، برخلاف سبک های بالا، همه ی انگشتان شخصیت اجرایی پیدا میکند
ساز دف، سازی بسیار پرشور و برونگرا می باشد. این ساز زمانیکه در ارکستر شروع به نواختن میکند، حس و حال عجیبی به آن آمبیانس می دهد. لذا اگر فردی پر انرژی و پر شور هستید؛ این ساز، سازی مناسب برای شما خواهد بود. البته افراد درونگرا و منزوی هم برای ایجاد تعادل در زندگی خود می توانند این ساز را برای نواختن انتخاب کنند.
همچنین ساز در هنگام نواختن، صدای بلندی از خود تولید می کند. پس اگر شرایط مناسب برای تمرین ندارید، بهتر است ساز دیگری را برای نواختن انتخاب کنید. در ضمن نگه داشتن این ساز در دستان نوازنده، در بلند مدت و گاهی اوقات حتی در کوتاه مدت می تواند آسیب زا باشد. پس اگر دچار بیماری های ارتوپتیک و مشکلات مفصلی هستید یا آرتروز و رماتیسم دارید، این ساز مناسب شما نخواهد بود.
کمان و یا طوق دف نباید کج باشد
دف بهتر است سبک باشد
دف با پوست طبیعی یا مصنوعی؟
اگر عکس و نام دیگر هنرمندان و اساتید در این صفحه نیامده، دلیل بر کم اهمیت بودن فعالیت ها و ارزش هنری آن ها نخواهد بود. پیشاپیش به علت محدودیت در معرفی همه ی اساتید نهایت امتنان و پوزش خود را اعلام میداریم
